منظور از تحقیقات بازار چیست
تحقیقات بازار دموگرافیک یکی از بخشهای کلیدی جهت برنامهریزی برای صادرات است. بررسی موشکافانه و ارزیابی اینکه آیا مقصد صادراتی بالقوه برای محصول یا خدمات شما مناسب است یا خیر، مهم است. قبل از انجام صادارت، شما باید مشخص کنید که آیا بازاری برای محصول یا خدمات شما در مقصد وجود دارد یا خیر، آیا محصول شما پس از تعیین قیمت نهایی میتواند در آن بازار رقابت کند یا خیر، و در نتیجه بایستی مقرون به صرفهترین و مناسبترین استراتژی صادرات را هم تعیین کنید. هر بخش از صادرات تحت تاثیر افکار عمومی قرار میگیرد که تحقیقات بازار دموگرافیک را بیش از پیش حائز اهمیت میکند.
جمعیتشناسی (دموگرافیک) بخش مهمی از تحقیقات بازار جهت صادرات کالا و خدمات است. دموگرافیک نه تنها مطالعه جمعیتهای انسانی (بازارهای هدف) را در برمیگیرد، بلکه نشان دهنده تاثیری است که این جمعیتها بر نحوه صادرات شما دارند.
دادههای جمعیتی در تحقیقات بازار دموگرافیک
دادههای جمعیتی توسط هر نوع کسبوکاری برای کمک به درک ویژگیهای افرادی که محصولات و خدمات شما را خریداری میکنند، استفاده میشود. با علم دموگرافیک (جمعیتشناسی) میتوانید مشاهده کنید که صادرات چه محصولاتی مناسب چه نوع افراد از نظر سن، موقعیت مکانی، جنسیت، عنوان شغلی، درآمد سالانه و صدها متغیر دیگر است. با کمک تحقیقات بازار دموگرافیک میتوانید صادرات هوشمندانهای داشته باشید یعنی بیشترین تلاش خود را برای جذب افراد واجد شرایط محصولات خود بکنید و کمترین تلاش را برای افراد نامرتبط با محصولات صادراتی خود کنید.
فرایند تحقیقات بازار دموگرافیک برای داشتن صادرات بهتر
تحقیقات بازار دموگرافیک با جمعآوری دادههای تجاری شروع میشود. به دنبال بازارهایی باید باشید که ممکن است فرصتهای کمنظیری در آن وجود داشته باشد، تقاضای کالا یا خدمات صادراتی در آن در حال افزایش یا کاهش باشد تا بتوانید رقابت را از سایر رقبا ببرید.
برای شرکتهای صادراتی و بازرگانان تازه کار شناسایی 3 تا 5 بازار بالقوه میتواند کافی باشد. همچنین میتوانید کشورهای بالقوه را بر اساس بازارهای بزرگ، بازارهایی با سریعترین رشد و بازارهای کوچک با رشد بالا گروهبندی کنید. پس از آن از طریق بررسی گزارشات کشورها و صنایع مختلف که به صورت ماهانه منتشر میشوند، میتوانید شرایط بازارهای بالقوه خود، فرصتهای جدید و چالشهای را مورد ارزیابی قرار دهید. تحقیقات بازار دموگرافیک به شما کمک میکند تصمیم بگیرید کدام بازارها بهترین فرصتها را در اختیارتان قرار میدهند و ارزش سرمایهگذاری دارند. اگر از تحقیقات بازار دموگرافیک برای صادرات هرچه بهتر محصولات و خدمات استفاده میکنید، سوالات زیر را میبایست در آن بگنجانید.
- بازارهای بالقوه شما چقدر بزرگ است؟
- چه کشورها یا بازارهایی در حال حاضر محصولات مشابه شما را از واردکنندگان دیگر میخرند؟
- رقبای شما چه کسانی هستند، از کدام کشورها آمدهاند و گستردگی فعالیتشان چقدر است؟
- استانداردها، تستها، و گواهینامههای مورد نیاز برای صادرات به بازارهای انتخابی چیست؟
- آیا محصولات صادراتی شما نیاز به اصلاح دارند تا در بازارهای مختلف به فروش برسند؟
- میزان مالیات، تعرفه، عوارض و حقوق گمرکی که برای محصولات شما اخذ خواهند شد چقدر است؟
- هزینه حملونقل، هزینه تمام شده کالا در بازار به چه میزان است؟
- آیا قیمت محصول یا خدمات شما در بازار هدف جذاب است؟ در صورت پاسخ منفی، آیا راهکاری برای جذاب کردن قیمتهای خود دارید؟
- چه کانالهای توزیعی برای محصولات و خدمات صادراتی خود در نظر گرفتهاید؟
عمده متغیرهای مهم در تحقیقات بازار دموگرافیک
تعداد بسیار زیادی از متغیرها را میتوان در تحقیقات بازار دموگرافیک اعمال کرد، عمده تحقیقات بازار دموگرافیک رایج شامل سن، جنسیت، درآمد، تحصیلات، میزان موبیلیتی (تحرک)، محیط، و دانش فنی خواهند بود. هر یک از این اطلاعات جمعیتی (دموگرافیک) را میتوان به طیف بی حد و حصری از زیرمجموعهها تقسیم کرد تا میزان دقت و شفافیتی که از تحقیقات مورد نیاز است بدست آید.
صرف نظر از اینکه چه مقدار جمعیتی در تحقیقات بازار دموگرافیک اندازه گیری میشود، هدف باید همیشه یکسان باشد: تشخیص دقیق جمعیت هدف خود برای صادرات بهتر. اطلاعات دموگرافیک به طور مشخص نه تنها میتواند نشان دهد که مصرفکنندگان محصول یا خدمات صادراتی شما چه کسانی هستند، بلکه روشن میکند علت خریداری آنها چیست و چه عواملی باعث میشود آنها از یک محصول یا خدمات استفاده کنند.
از آنجایی که اطلاعات دموگرافیک – مانند ترندها – در طول زمان تغییر میکنند، توصیه میشود تحقیقات بازار دموگرافیک را به طور منظم انجام دهید. عمده دادههای دموگرافیکی که بایستی حتما به آنها توجه داشته باشید را در زیر آوردهآیم.
- گروه سنی
- جنسیت
- نژاد
- قومیت
- محل
- وضعیت تاهل
- سطح تحصیلات
- نوع حرفه جمعیت
- وضعیت شغلی
- سطح درآمد
در گذشته، دادههای دموگرافیک از طیف نسبتا محدودی از منابع، مانند سرشماریها، نظرسنجیها، و اطلاعات ثبتی دولتی به دست میآمد. در سالهای اخیر، عمق و کیفیت اطلاعات دموگرافیک جمعآوری شده در مورد افراد به دلیل افزایش استفاده از موتورهای جستجوگر و رسانههای اجتماعی به طور قابل توجهی افزایش یافته است. به عنوان فیسبوک علاوه بر دادههای جمعیتی استاندارد که در بالا اشاره کردیم، اطلاعات زیر را از افراد داوطلب در اختیار شرکتهای صادراتی قرار میدهد.
- وضعیت رابطه
- مدرسه و دانشگاه تحصیلی
- صنفی که اشخاص در آن مشغول هستند
- دارایی خالص
- وضعیت مالکیت خانه
- وابستگی سیاسی
- ترجیحات غذایی
- ترجیحات سرگرمی
- برندهای مورد علاقه
- سرگرمیها و علایق
- تیمهای ورزشی مورد علاقه
- میزان استفاده از اینترنت
اهمیت متغیرهای بیشتر در تحقیقات بازار دموگرافیک چیست
هرچه دادههای جمعیتی در تحقیقات بازار دموگرافیک بیشتر و گستردهتر باشند، به این معنی است که شما به نتایج دقیقتری دست پیدا میکنید. برای مثال، ممکن است بخواهید پوشک نوزاد به کشورهای اسکاندیناویایی صادر کنید بدون اینکه تحقیقات کرده باشید. با تحقیقات متوجه میشوید که نرخ تولد در این کشورها به شدت پایین است و بهترین انواع پوشک در خود این کشورها تولید میشوند، پس برای صادرات پوشک باید بازارهای دیگری را انتخاب کنید. با یک تحقیقات بازار دموگرافیک دقیقا به همین اطلاعات دست پیدا خواهید کرد.
در مثال دیگر، با استفاده از اطلاعات دموگرافیکی که فیسبوک، موتورهای جستجوگر و سایر رسانههای اجتماعی در اختیارتان میگذارند، لیستی از صاحبان اسبها را به تفکیک سن، سطح درآمد، جغرافیای محل سکونت و غیره را تهیه کنید تا زینهای جدید خود را دقیقتر در همان جغرافیا تبلیغ کنید. اگر بازه سنی صاحبان اسب در بازار مورد نظر شما کمتر از 40 سال بود بهتر است از زینهای جوانپسند صادر کنید و برای تبلیغات از رسانههای اجتماعی و پلتفرمهای آنلاین استفاده کنید. اما اگر دریافتید که بازه سنی بازار هدف شما بیشتر است زینهای راحتتر و روشهای تبلیغاتی دیگری را باید امتحان کرد.
در مثالی واضحتر، شما سعی دارید به بازاری (کشوری) که دارای جمعیت نسبتا پیری است وسایل و لوازم کوهنوردی اعم از چادر، کیسه خواب و باطوم صادر کنید بدون اینکه متوجه باشید جمعیت کمتری در آن کشور از این محصولات استفاده میکنند. در این صورت یا با برشکستگی مواجه میشوید یا اینکه برای بازگشت اصل سرمایه باید زمان بسیار طولانی بگذرانید. اما اگر قبل از انجام صادرات، به کمک تحقیقات بازار دموگرافیک بتوانید بازارهای بهتری را انتخاب کنید، بدون شک شما به یک بازرگان موفق تبدیل خواهید شد.
اولویتبندی دموگرافیک
مشخص است که جمعیتشناسی بخش جدایی ناپذیر تحقیقات بازار برای صادرات است. با این حال، شناسایی و اولویتبندی دموگرافیک کلیدی همان چیزی است که تحقیقات بازار را یک پله بالاتر میبرد. علاوه بر ارائه بینشهای مهم در مورد اینکه چه محصولات و خدماتی را چگونه و به که کجا صادر کنید، تحقیقات بازار دموگرافیک مناسب شما را قادر میسازد تا به مشتریان و بازارهای فعلی خود خدمات بهتری ارائه دهید و رشد آتی خود را به حداکثر برسانید.
همکاری با یک آژانس تحقیقات بازار که واقعا با کسبوکار شما آشنا باشد و نیازهای آن را درک کند، ضروری است. یک آژانس معتبرْ تحقیقات بازار دموگرافیک را برای برآورده کردن نیازهای شرکت شما – اغلب با شناسایی و تاکید بر نیازهای مخاطبان هدف شما – سفارشیسازی میکند. همه خدمات تحقیقات بازار(یابی) باید تحت تجزیه و تحلیل قرار بگیرند تا مشخص شود به چه مواردی باید بیشتر اهمیت داد و چه جنبههایی را باید درنظر نگرفت.
هنگام ایجاد یک پروفایل دموگرافیک، مهم است که از همان ابتدا گروههایی را هدف قرار دهید که به احتمال زیاد جذب محصول یا خدمات مورد نظر میشوند. یکی از موثرترین روشها برای شناسایی یک گروه خاص، نظرسنجی است که میتواند به صورت نظرسنجی سفارشی یا همهجانبه (اشتراکی) ارسال شده به بخش خاصی از یک جمعیت معین شود. هنگامی که نظرسنجی انجام شد و مخاطبان بازار به درستی تشخیص داده شدند، تلاشهای بازاریابی میتواند به شیوهای کارآمدتر و به موقع متمرکز شوند.
هرگز از تحقیقات بازار دموگرافیک دست نکشید
برای یک صادرکننده موفق مهم است که بداند بازار هدف او چه محصولاتی را بیشتر میپسندند و از آنجایی که سلیقه مردم در طول زمان (حتی یک بازه کوتاه مدت) دست خوش تغییرات میشود، بهتر است یک قدم جلوتر از سایر رقبای خود عمل کنید که تحقیقات بازار را نادیده میگیرند. تحقیقات بازار دموگرافیک به شما کمک میکند به محض تغییر در سلیقه بازارهای فعلی، یا ایجاد بازارهای جدید، یا احتمال تضعیف شدن بازارهای قبلی، راهکار جدیدی را اتخاذ کنید.
به عنوان مثال پایانی، تا همین چند سال گذشته استفاده بیش از اندازه از مواد غیرقابل بازیافت برای اروپاییها امری عادی به نظر میرسید تا اینکه اطلاعرسانی در مورد مزایای پلاستیک برای محیط زیست افزایش یافت. در کمتر از یک سال، سلیقه مردم این ناحیه عوض شد تا حدی که بهترین کالاها تنها به خاطر داشتن پلاستیک و استفاده از بستهبندیهای غیرقابل بازیافت مرجوع شدند. اگر صادرکننده، با کمک تحقیقات بازار روند تغییر سلیقه مردم (بازار) را رصد میکرد قبل از مرجوع شدن کالاهایش، خط تولید را برای حفظ مشتریان خود تغییر میداد.