صدای این سازها به آنسوی مرزها میرسد
تاریخ موسیقی در ایران به عصر اساطیری و عصر باستان میرسد. با چنین تاریخ غنی حیف است اگر از ظرفیتهای امروزی تولید برای صادرات سازهای ایرانی استفاده نکنیم. سازگری یا شغل تولید سازهای ایرانی حرفهای کهن است که در هزاران کارگاه کوچک و بزرگ در اقصی نقاط کشور انجام میشود. در این مطلب با ظرفیتهای صادراتی آلات موسیقی ایرانی و سازهای موسیقی ایرانی با بازارهای جهانی آشنا میشویم.
سازها نوای فرهنگها هستند
موسیقی مجموعهای از نواها و آهنگها است که همچون زبان، وسیلهای ارتباطی و دارای پیام است. سازها ابزار تولید و انتقال عواطف و پیغامهای نوازندگان و آهنگسازان هستند. سازها در طول تاریخ خود راه طولانی تکامل خود را تا امروز طی کردهاند و در میان اقوام گوناگون و توسط سازندگان سازها تغییراتی را پذیرفتهاند. همین مساله باعث میشود نتوانیم ابداع برخی سازها را تنها به یک قوم یا کشور نسبت بدهیم. برای مثال پیشینه ابداع گیتار به مصر و یونان باستان برمیگردد و گفته میشود که ویولن اختراع مشترک ایرانیان و ترکها بوده است.
بازارهای جهانی سازهای موسیقی ایرانی
سازگری یا صنعت ساخت آلات موسیقی در ایران، هنر-صنعتی با قدمتی چند هزار ساله است. تقریبا اکثر سازندگان سازهای ایرانی، خود، نوازندگانی چیرهدست هستند؛ زیرا برای ساخت یک ساز علاوهبر استانداردهای تولید باید با نواختن و صدای ساز نیز آشنایی داشته باشید.
این صنعت علیرغم موانع و فراز و نشیبهای پیش روی آن همچنان راه خود را ادامه میدهد و برخی از تولیدکنندگان سازهای ایرانی توانستهاند در کشورهای خارجی نیز بازاریابی کنند و سازهای خود را به کشورهای گوناگون صادر کنند.
حضور میلیونها ایرانی در خارج از کشور نیز یک ظرفیت صادراتی مناسب برای فروش سازهای ایرانی در خارج از کشور است. همچنین برخی از این سازها مورد توجه نوازندگان خارجی، موزهها و کلکسیونرها قرار میگیرد. برخی از کشورهای مقصد صادرات سازهای ایرانی عبارتند از:
- چین
- آمریکا
- انگلیس
- هلند
- عراق
برپایی نمایشگاه سازهای ایرانی؛ یک راهکار صادراتی
یکی موانع صادرات سازهای ایرانی، عدم آشنایی نوازندگان و آهنگسازان کشورهای مختلف با این آلات موسیقی است. در صورت معرفی صحیح این سازها ظرفیت صادرات آنها نیز افزایش مییابد. یک مثال مناسب برای این موضوع برپایی نمایشگاه آلات موسیقی ایرانی در چین است که به همت سفارت ایران در پکن در ماه دی سال ۱۳۹۹ انجام شد. در این نمایشگاه ۴۷ ساز ایرانی به نمایش درآمد و در طول برپایی این نمایشگاه، یکصد ساز به فروش رفت. برخی از سازهای حاضر در این نمایشگاه عبارت بودهاند از:
- قیچک
- دهلک
- کمانچه
- نقاره
- دوتار خراسان
- دوتار ترکمن
- تنبک
- بینجو
- سنتور
- قانون
سازهای موسیقی ایرانی با بازارهای جهانی
انتخاب محصول مناسب یکی از نخستین قدمها برای صادرات است. سازهای ایرانی بسیاری وجود دارند که میتوانید از میان آنها یک یا چند مورد را برای صادرات انتخاب کنید. سازهای ایرانی از نظر جنس به سه نوع سازهای سفالی، فلزی و چوبی تقسیم میشوند.
این سازها همچنین از نظر شکل دارای این انواع هستند: سازهای زهی شامل: زهی زخمهای (مانند: تار، دوتار، سهتار، بربط، تنبور، چگور، قانون، رباب و چنگ)٬ سازهای کششی (مانند: ویولن ایرانی، قیچک سرود و کمانچه) و سازهای زهی-کوبشی مانند: سنتور؛ سازهای بادی مانند فلوت، نی، نفیر، بالابان، سرنا و نرمهنای و سازهای ضربی مانند: سنج، نقاره، دف، تنبک و دایره. در ادامه با برخی از محبوبترین سازهای ایرانی برای صادرات آشنا میشویم:
- کمانچه: در کتاب مشهور ابونصر فارابی با نام «موسیقی الکبیر» در سده چهارم هجری از این ساز یاد شده است. بهتازگی کمیته بینالمللی میراث ناملموس یونسکو به ثبت کمانچه رای مثبت داده است و این ساز به نام دو کشور ایران و آذربایجان، ثبت جهانی شده است
- تار: تار یکی از محبوبترین سازهای ایرانی در ایران و جهان است و از آن بهعنوان یک ساز مجلسی یاد میشود. این ساز نیز در زمان فارابی وجود داشته است
- نی: این ساز از قدیمیترین دستاوردهای بشر در موسیقی و از قدیمیترین سازهای بادی ایرانی است. نام نی در بسیاری از آثار شعرای ایرانی ذکر شده و در نقاشیهای دورههای مختلف ثبت شده است. در ترکیه نوعی نی با ۹ بند رواج دارد و نی ایرانی ۷ بند دارد
- بربط: این ساز بمترین ساز زهی-زخمهای ایرانی است. واژه بربط یا بربت بهمعنای سینه مرغابی است که به شکل کاسه این ساز اشاره دارد. بربط در کشورهای لبنان، سوریه، عراق و ترکیه نیز نواخته میشود و همین امر میتواند یک ظرفیت صادراتی مناسب باشد
- سنتور: سازی بهشکل ذوزنقه دارای سیمهای بسیار و دو زخمه چوبی. تصویر این ساز ایرانی در یک کتیبه سنگی دوره آشوریان و بابلیان دیده میشود. گفته میشود که تیم تدوین کننده پرونده ثبت جهانی کمانچه، پرونده سنتور را نیز در دستور کار خود قرار داده است
انتخاب ساز برای صادرات و بازاریابی آن
برای انتخاب ساز مناسب برای صادرات باید با مخاطبان هدف خود آشنایی داشته باشید. برای مثال در کشورهای مختلف، آموزشگاهها و فریلنسرهای ایرانی و خارجی هستند که این سازها را تدریس میکنند. همچنین گروههای موسیقی خارجی و دانشگاههایی هستند که علاقمند به این سازها هستند. نکات مهم دیگر برای انتخاب محصول و بازاریابی سازهای ایرانی در خارج از کشور را با هم مرور میکنیم:
- در زمان انتخاب محصول حتما به ظرفیتهای تولید داخلی و قیمت ساز تولید شده دقت کنید
- شما میتوانید سازهایی را انتخاب کنید که ثبت ملی و جهانی شده باشند
- انتخاب سازهایی که نوازندگان و گروههای موسیقی در خارج از کشور از آنها استفاده میکنند
- سازهایی که شباهت زیادی به سازهای اقوام در کشورهای مقصد صادرات دارند، احتمال فروش بیشتری خواهند داشت
- انتخابهای سازهای ایرانی با شهرت جهانی
- معرفی ساز به زبان رسمی کشور هدف در سایت، وبلاگ و شبکههای اجتماعی
- تولید محتوای ویدئویی برای آشنایی بیشتر مخاطبان هدف با ساز مورد نظر
- انتشار تصاویر باکیفیت از سازهای ایرانی در سایت و شبکههای اجتماعی
- تسهیل روند پرداخت ارزی از طریق سایت در روش فروش اینترنتی
- انتخاب بهترین روشها برای ارسال بار به خارج از کشور
سازهای موسیقی ایرانی با بازارهای جهانی ؛ صادراتی سودآور
صادرات سازهای موسیقی ایرانی همچون صادرات صنایع دستی و آثار هنری، هم موجب گسترش فرهنگ و هنر ایرانی میشود و هم صادراتی سودآور است. زیرا این کالاها به ارزش افزوده خود شهرت دارند. توجه داشته باشید شما کالایی را انتخاب میکنید که اگرچه از نظر تعداد شاید شمار بالایی نداشته باشد اما رقبای بسیاری کمی در این زمینه خواهید داشت و حاشیه سود آن نیز بسیار بالا است. نکته مهم در این زمینه، انتخاب روش بازاریابی موثر، تولید محتوای تبلیغاتی، انتخاب ساز مناسب برای صادرات و آشنایی با قوانین این نوع از صادرات است.